ÖZGÜRLÜGE SUSAMIŞ
ÜLKE, MOZAMBIK.
MOZAMBIK NEREDE?
Mozambik Demokratik Halk Cumhuriyeti,
Afrikada, kuzeyde Malawi ve Zambiya, güneybati-
dan ise Zimbabve ile komşudur.
ISLAMLA NASIL TANIŞTILAR?
Islâm dini bu ülkeye Somali ve Kenya gibi Af-
rika'nm bati sahillerinden gelmiştir. Müslüman-
lar, Mozambik'te "Zang Sultanligi" zamaninda
yaşadilar.
PORTEKIZ ISTILASI VE ESARET.
Portekizliler 1505 yilirida "Sofala" kentini el-
lerine geçirdiklerinde Müslümanlarin genelini
katlederek geri kalanlari da kendilerine köle ola-
rak aldilar. Bu tarihler, Mozambik halki için ade-
ta bir "fetret" devriydi. Bu insanlar kendi vatan-
larindan alinarak denizaşiri ülkelere köle olarak
götürülüp, pazarlarda bir hayvan gibi satildilar.
Aile ve akrabalarindan ayrilan Mozambikliler ne-
ye ugradiklarini şaşirdilar. Hiç tanimadiklari in-
sanlarin kölesi olârak, kendi tarlasi için degil de
sadece efendisi (!) için çalişacakti. Buna karşin
hiçbir sosyal hakka sahip olmadigi gibi, yatacak
yer olarak ahirlar gösterildi. Bütün bu vahşeti
sözde medeni olan Avrupalilar, kiliselerin çikar-
diklari emirlerle yapiyorlardi. Hizmet ettikleri bu
insanlarin dillerini dahi bilmiyor, böylece efendi-
si olan zalim Avrupalidan durmadan azar işiterek
işkence ile çaliştiriliyorlardi.
Bu kötü ve insanlik dişi tutuma karşi olarak
belli başli bazi ayaklanma ve direnme hareketleri
olduysa da mevcut Portekiz rejimi tarafindan
çok acimasizca bastirilip, bu tür eylemleri yapan-
lar işkence ile öldürüldü. Ülkede hiçbir Islâmi
müessesenin faaliyet göstermesine izin verilmedi-
gi gibi, bütün medreseler ve Islâmi okullar da ka-
patilmiştir.
Mozambik'te, aslinda tüm siyah derili Afrika
halkina karşi savaş açmiş olan Portekizli yöneti-
ciler, yerli halki insan olarak görmedikleri gibi,
bu insanlarin Müslüman olmalarini da bir türlü
hazmedemiyorlardi. Zira Portekizliler hem irkçi
hem de fanatik Hristiyanlardi. Öte yandan halki
Hristiyanlaştirmak için de yogun çaba harciyor-
lardi. Ancak Hristiyan olan bu yerli halk yine de
Portekizli Hristiyanlar gibi ayni hakka sahip de-
gildi. Yerli halk ancak ikinci sinif vatandaş olabi-
lirdi. Ve bu nedenle onlar için ayri kiliseler yapti-
rilmişti. Bir beyaz, siyahlarin kilisesine gidip iba-
det etmez. Bir siyah da beyazlarin kilisesine gidip
ibadet etme hakkina sahip degildi, hatta cezaya
çarptirilirdi. Oysa her ikisi de ayni akideye ve
inanca sahip olmasina ragmen irkçi fikirlerden
dolayi bu çirkin yolu seçiyorlardi. Tabii bu ay-
rim, anayasa ve kanunlara da sirayet etmiş ki,
böylece hüküm tek tarafli olarak siyah derililer
aleyhine işliyordu.
ZULME KARŞI ITTIFAK
1960 yilinda Mozambik halki yüzyillardir çek-
miş oldugu aci ve izdiraplari dindirmek için ülke
yönetimini gasp etmiş olan Portekizliler'i kov-
mak amaciyla Mozambik'in kuzeyindeki Müslü-
manlar ile gayri müslimler ortaklaşa "MANU"
(Mozambik Afrika Milli Birligi)'yu kurdular.
Bu hareketin liderligini Müslüman aydinlar yürü-
tüyordu. Buna ragmen bazi Hristiyan olan Mo-
zambikliler de bu gizli harekete katilmaktan geri
kalmadi. Ancak çok uzun sürmeden bu hareketin
varligini haber alan Portekizli yöneticiler hemen
harekete geçip, bu gizli örgüte mensup olan 500
kişiyi teker teker tutukladilar. Kalanlara ibret ol-
sun diye bu insanlarin ailelerini de tutuklayip
hepsini birden öldürdüler. Bu vahşice katliam ge-
rideki insanlara verilen çok büyük bir gözdagiydi.
Artik kimsenin bu tür olaylara kalkişmayacagini
zanneden Portekizli yöneticiler gönül rahatligi ile
ülkeyi sömürmeye devam ettiler.
Bu katliamdan dolayi canini kurtarmak için 30
bin insan komşu devletlere muhacir olarak git-
mek zorunda kaldi. Muhacirlerin geneli Müslü-
manlardan oluşuyordu. Böylece ülkedeki Müslü-
manlarin sayisi gittikçe azalmiş oldu.
Mozambik halki 10 Eylül 1974 yilinda Porte-
kizlilerden bagimsizliklarini aldilar ama bu ba-
gimsisizlik için çok büyük diyet ödediler. Yüz-
yillarca işkence ve zulüm altinda yaşadilar. Atala-
ri Avrupa'ya köle olarak zorla götürüldü ve on-
lardan bir daha hiçbir haber alamadilar. Oralarda
garipler olarak yok edildiler. Ayrica halk mensup
oldugu dini inançlardan dolayi işkence gördü ve
din degiştirmeye mecbur birakildi. Hiç bilmedik-
leri Hristiyan dini kendilerine zorla kabul ettiril-
di.
KOMÜNIST DEVRIM
Sömürgeci Portekizlilerin ülkeyi terk etmesiyle
daha rahat ve özgür bir hayat yaşayacagini düşü-
nen Mozambik halki ne kadar yanildigini 10 Ey-
lül 1974'de gerçekleşen komünist ihtilalde anla-
di. Bu kez halka zülmeden artik bir Portekizli be-
yaz degil, Mozambikli komünist bir siyahti. Du-
rum degişmemişti, önceden beyazlar şimdi ise si-
yah derili komünistler zulmediyordu, zulüm ayni
zulümdü ancak rengi degişmişti.
Komünist rejim halki zorla Hristiyanlaştirmi-
yor ama onlari, inandiklari bütün inançlardan
uzaklaştirmaya, insanlari dinsizlige zorlamaya
başlayinca bu kez ülkenin kara tarihine yeni bir
sayfa daha ekleniyordu. Bu duruma karşi çikan
Müslüman aydinlar, teker teker tutuklanip idam
edildigi gibi Müslüman halkin mallari yagmalan-
di. Halkin toprak ve arazileri komünist rejim tara-
findan devletleştirildi. Böylece Mozambik'te ar-
tik hiçbir kimse özel mülkiyete sahip degildi ve
herkes devletin kölesi oldu. Komünistlerin bu
zulmünü gören halk, Portekizlilerin yaptiklari zu-
lümleri çoktan unutmuştu bile...
Ancak bu zulmün arkasinda yine de Portekizli-'
ler vardi. Zira Portekizliler komünist gerillalarla'
anlaşarak ülke yönetimini onlara devrettiler. Ül-
kede fiili olmasa da şekli olarak Portekizlilerin
sözü ve hükmü geçerliydi. Mozambik'te Hristi-
yanliktan başka bütün dinler yasaklandigi gibi bu
dinlere mensup olan ibadethaneler devlet tarafin-
dan çeşitli maksatlar için kullanilmaya başlandi.
Ancak kiliseler hâlâ ayakta durmakta ve faaliyet
göstermektedir. Sözde komünist olan bu kuklalar,
Mozambik'li fakir Müslüman halk tarafindan çok
zahmetli bir şekilde yaptirilan 600 cami kapati-
lirken egitim de tamamiyla laikleştirildi. Laiklik
adi altinda, bazi ülkelerde de oldugu gibi, halk
dinsizlige itiliyor. Öte yandan komünistler açil-
miş olan bazi Hristiyan okullarina ise ses çikar-
miyorlar.
SIYAH DERILILERE KIZIL ZULMÜ
Mozambik Anayasasi'nin 1974 yilindan beri
komünist ve "seküler" yapisi sürmektedir. Islâm
dini ve yerli halkin totem inançlari ve ibadetleri
kesinlikle bir şekilde yasaklandi. O nedenle de
1974 yilindan beri Mozambikli Müslümanlar ce-
maatle namaz kilamiyor, Kur'an-i Kerim
ve hiçbir yerde ezan okunamiyor. Kur'an-i Ke-
rim'in ögretimi ve egitimi yasaklandigi gibi Müs-
lüman evlerden bütün mushaflar devlet tarafindan
toplatilarak, halkin kendi dinini ögrenmesi ve ki-
tabini okumasi engelleniyor. Islâmi egitim ve ög-
retim için yurt dişina çikmak isteyen Müslüman
ögrencilere pasaport verilmiyor. Ülkede, Islâmi
kitap basmak ve yaymak yasak oldugu gibi, ülke-
ye Islâmi kitap veya magazin dergileri sokmak ta
kanunla yasaklanmiştir. Hacc'a gidecek olanlar
pasaport alamiyor. Eger bir kişi normal pasaport
alip degişik yollardan Hacc'a gitmişse o kişinin
Hacc'a gittigi tespit edilirse direkmen ölüm ceza-
sina çarptiriliyor.
Komünist rejimin çikarmiş oldugu bir diger zu-
lüm konusu ise "nikâh törenleri" için yapilacak
merasimle ilgilidir. Kanuna göre her kim nikâh
yapacak olursa, domuz eti ile içki içmek ve misa-
firlerine ikram etmek zorundadir. Bu insanlik dişi
kanun tabii ki, en çok Müslümanlari ilgilendiri-
yor. Zaten bu kanunu sadece Müslümanlardan in-
tikam almak için çikarilmiş. Böylece Müslüman
halkin nikâh yapmasini önleyerek ülkedeki müs-
lüman nüfusun giderek yok olmasini arzulamak-
tadirlar.
Mozambik'teki Müslüman nüfusun ne kadar
oldugu tam olarak bilinmemektedir. Zira bu ülke-
de yüzyillardir Müslüman nüfusun, sayisini belirt-
memişlerdir. Ancak 1993 yilinda "Europa Year
Book" `ta Mozambik'teki Müslümanlarin iki mil-
yon civarinda oldugunun tahmin edildigi yazil-
miştir. Bu da ülke nüfusunun % 45'ini teşkil et-
mektedir. Yine ayni kitapda Hristiyanlarin Müs-
lümanlarla eşit sayida oldugu yazmaktadir.
Ülkede, "Envar'ul Islâm" adindaki gizli teşki-
lat yeralti faaliyetlerini çok gizli
bir şekilde yürütmektedir.
|